Tekst Pana Bolesława Łuckiego pt. "Let,s talk... - czyli jak tu mówić czystą polszczyzną" (adres niżej - przyp. red. PdP) przyjąłem jako bardzo oryginalny, acz nieco groteskowy żart i zapewne taka była intencja autora - pisze Piotr Listkiewicz z Australii.

Tak, problem istnieje i to nie tylko na emigracji, ale również w Polsce - wystarczy poczytać internetowe wydania polskich gazet oraz posłuchać niektórych dziennikarzy i polityków w TV. O ile jednak problem poprawnej (i pięknej) polszczyzny na emigracji jest w pewnym sensie usprawiedliwiony, o tyle jego istnienie w kraju wykracza poza granice mojego pojmowania. Podejrzewam, że polonistki szkół, do których chodzili niektórzy Polacy parający się piórem oraz wypowiadający swoje poglądy z trybun polityczno-społecznych, palą się ze wstydu i starają się za wszelką cenę ukryć fakt, że kiedyś ich uczyły, zaś te, które już nie żyją przewracają się w grobach.

Prymitywizacja języka polskiego w Polsce jest faktem niezmiernie żałosnym i dowodzi gwałtownego spadku kultury narodowej. Kiedyś, za czasów tej znienawidzonej "komuny", kultura, sztuka i oświata były na jednym z czołowych miejsc i chociaż często służyły socjalistycznej indoktrynacji, ten kto posiadał zdolność odsiewania plew od ziarna, korzystał w pełni z ich pozytywnych aspektów i szedł naprzód w rozwoju swojej własnej świadomości i kultury. Dziś, w czasach hurra-demokracji, kultura, sztuka i oświata spadły na jedno z ostatnich miejsc w świadomości społecznej oraz na bodajże ostatnie miejsce na liście wydatków państwowych. (...) Zamiast iść naprzód, w niektórych aspektach życia społecznego i społecznej świadomości cofamy się w mroki średniowiecza. IPN tworzy nam nową historię, tę właściwą, pozbawioną szkodliwych wątków...

Ale wróćmy do emigracji. Jestem w Australii od 28 lat i w pełni zachowałem polski język w mowie i w piśmie. Ewenement? Chyba nie, bo znam wielu Polaków na niemal wszystkich kontynentach, którzy po spędzeniu wielu lat poza krajem, nadal kultywują nasz język i naszą kulturę. Zdajemy sobie sprawę - i wielu tych, którzy w międzyczasie odwiedzili nasz kraj to potwierdza - że posługujemy się językiem archaicznym w stosunku do obowiązującej w Polsce coraz bardziej prymitywnej "nowomowy". Czy zatem Polacy na emigracji są czymś w rodzaju "muzeum" polskiej mowy? Jedyną grupą, która przechowa prawdziwą polszczyznę dla następnych pokoleń? Byłoby bardzo dobrze, gdyby tak było, lecz jesteśmy pokoleniem odchodzącym i coraz częściej przysypują nas piaskiem do góry... skrzydełkiem. Ci z nas, którzy nadal jeszcze potrafią się wyrazić w normalnej polszczyźnie, są czymś w rodzaju dinozaurów polskości.

W jaki sposób można zachować czystość polskiego języka? Odpowiedź jest prosta: UŻYWAJ GO NA CO DZIEń. Jeśli spotkasz kumpla w Kanadzie, USA, Australii czy w Niemczech, który wplata polskie słowa do zdań wypowiadanych w obcym języku, mów do niego wyłącznie po polsku i nie ulegaj jego wpływowi, nie adoptuj jego maniery. Jeśli już nie rozumie jakiegoś polskiego słowa lub ekspresji, wytłumacz mu to szerzej po polsku. Czytaj polskie książki, nie zadawaj się z tymi Polakami, którzy kaleczą nasz język. Jeśli oni sami nie dbają o jego zachowanie, nie pozwól, żeby poprzez takie kontakty twój język uległ pogorszeniu. Pisz listy, rozmawiaj ze znajomymi w Polsce za pośrednictwem Skype, nawiązuj kontakty przez Facebooka i Naszą klasę. Nie pozwalaj swoim dzieciom i wnukom rozmawiać w twoim domu w obcym języku. Jeśli czegoś nie rozumieją, tłumacz im cierpliwie po polsku. Podsuwaj im polskie książki i wartościowe polskie witryny internetowe. Jeśli twoje małżeństwo jest "mieszane", ucz twoją żonę/męża polskiego i ucz swoje dzieci i wnuki przy każdej okazji. Mów im o Polsce, opowiadaj historyjki, polskie kawały i bajki po polsku. Pokazuj im polską kulturę. Bierz przykład z innych nacji, które w trzecim lub czwartym pokoleniu nadal mówią swoim językiem i znają kulturę i obyczaje swojego kraju.

Jednakże, żeby to robić musisz sam być na bieżąco. Musisz znać współczesną Polskę, a nie tylko tę, która nadal żyje we wspomnieniach. A przede wszystkim korzystaj z każdej okazji, żeby rozmawiać z ludźmi, którzy dbają o prawidłowość i piękno naszego języka. Czytaj polską literaturę klasyczną, która jest obecnie dostępna za darmo w Internecie. Jeśli nie masz komputera, poproś swoje dzieci i wnuki, żeby ci te pozycje znalazły i wydrukowały. Practice made perfect (tylko praktyka doprowadza do doskonałości).

Podczas zaborów dbaliśmy o zachowanie polskości, bo polskość była zabroniona. Wtedy, nie dając się zrusycyzować lub zgermanizować, uważaliśmy się dumnie za patriotów. Przymus rodzi opór, więc robiliśmy wszystko na przekór zaborcom. Dziś dajemy się anglicyzować, germanizować itp. z własnej nieprzymuszonej woli, zaś patriotami jesteśmy tylko wtedy, gdy usiłujemy pokazywać palcem innym narodom i ich rządom, co powinny, a czego nie powinny robić w stosunku do Polski.

Uważamy się za Polaków, gdy uczestniczymy w polonijnych hołubcach wycinanych przez nasze dzieci i wnuki, których nie zdołaliśmy uchronić przed "asymilacją" i które już naszego języka nie znają. W polonijnych klubach zasiadamy przy stołach zastawionych pierogami, kiełbasą i wódką - łamaną polszczyzną wymieniamy nasze poglądy oraz wieszamy psy na każdym, kto myśli inaczej... Polonia jest bowiem o wiele bardziej podzielona i skłócona niż Polacy w kraju. Jak można w takich warunkach kultywować polskość?

Piotr Listkiewicz, Australia, 15 maja 2010 r.

Source: PAP